230 lat temu Sejm Wielki uchwalił pierwszą w Europie i drugą na świecie konstytucję.

Uchwalono ją, by ratować i naprawić Rzeczypospolitą. Zlikwidowano wolną elekcję  i liberum veto, zniesiono konfederacje i rokosze. Konstytucja zmieniła ustrój państwa z monarchii elekcyjnej w monarchię dziedziczną. Wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz dawała prawną ochronę chłopom. Zgodnie z oświeceniowym duchem czasu wprowadzono trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Państwo stawało się nowoczesne.

Radość była ogromna. Liczono na odrodzenie państwa i powrót  do czasów jego świetności. Tak się jednak nie stało. Przyszły kolejne rozbiory i upadek Polski. O konstytucji i jej przełomowym znaczeniu wszakże cały czas pamiętano.

Podczas powstania listopadowego został napisany wiersz, którego autorem był Rajnold Suchodolski. Na melodię mazurka śpiewano:

Witaj majowa jutrzenko,
Świeć naszej polskiej krainie,
Uczcimy ciebie piosenką,
Która w całej Polsce słynie.
Witaj maj, piękny maj,
U Polaków błogi raj.

Witaj dniu trzeciego maja,
który wolność nam zwiastujesz.
Pierzchła już ciemiężców zgraja.
Polsko, dzisiaj tryumfujesz![…]

 Na triumf Polski trzeba było czekać 123 lata. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku rocznica Konstytucji 3 Maja została uznana za święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku. Po II wojnie światowej komunistyczne władze PRL zlikwidowały to święto w 1951 roku.

Narodowe Święto Konstytucji 3 Maja przywrócono   w 1990 roku.  Dziś obchodzimy je w wolnej Polsce już po raz 31. „Witaj, majowa jutrzenko…”

Wojciech Gramowski